اهمیت دودکش بخاری استاندارد

می‌دانیم که استفاده از سوخت گاز، به عنوان روش اقتصادی‌ترین سیستم گرمایشی در کشور، رایج است. بخاری‌های گازی نیز به عنوان یکی از تجهیزات گرمایشی پرکاربرد محسوب می‌شوند. اما قبل از جستجوی قیمت‌های ارزان برای بخاری، بهتر است به نکات ایمنی و استانداردهای مربوط به آن توجه کنید.

 

اهمیت رعایت نکات ایمنی در نصب و بهره‌برداری از بخاری‌های گازی بسیار بزرگ است. عدم رعایت این نکات ایمنی ممکن است منجر به وقوع حوادث تلخی شود که درنتیجه خسارات جانی و مالی جبران‌ناپذیری به خانواده و جامعه وارد می‌کند. متأسفانه، نداشتن آموزش کافی و عدم آگاهی مردم از نکات ایمنی در تهیه و نصب بخاری‌های گازی باعث مسمومیت با گاز منواکسید کربن و حوادث مرگباری می‌شود. بر طبق آمار سازمان پزشکی قانونی، تنها در سال ۱۴۰۰، بیش از ۸۴۰ نفر در ایران جان خود را به دلیل مسمومیت و گاز گرفتگی ناشی از گاز منواکسید کربن از دست داده‌اند.

 

بنابراین، علاوه بر اهمیت دودکش و رعایت اصول ایمنی و استانداردهای نصب آن برای انواع بخاری‌های گازی، قبل از خرید و تهیه بخاری گازی، حتماً به استاندارد بودن بخاری، موجود بودن تجهیزاتی مانند ترموکوپل، ترموسوییچ، سیستم کنترل اکسیژن محیط (ODS) و سیستم تنظیم فشار گاز ورودی گاورنر (Governor) توجه کنید. در این مقاله، قصد داریم نکات ایمنی مربوط به نصب بخاری‌های گازی را شرح دهیم تا شما در استفاده از بخاری گازی، با بیشترین ایمنی و دقت عمل کنید.

 

 

نکات ایمنی مربوط به دودکش بخاری گازی عبارتند از:

 

برای احتراق، تجهیزات گازسوز همانند سایر تجهیزات گرمایشی، نیاز به اکسیژن دارند که باید از خارج ساختمان تأمین گردد. علاوه بر این، گازهای حاصل از احتراق، از جمله دی اکسید کربن و به ویژه منواکسید کربن، باید از طریق دودکش به طور کامل به فضای خارج از ساختمان منتقل شوند. در نصب بخاری گازی، برخی نکات ایمنی باید به دقت رعایت شوند تا از نشت گاز منواکسید کربن ناشی از سوختن ناقص گاز و خطرات جانی آن جلوگیری شود. این نکات عبارتند از:

 

بررسی مکش دودکش بخاری گازی

بررسی مکش دودکش بخاری گازی قبل از اتصال لوله بخاری گازسوز به ورودی دودکش یا روشن کردن بخاری، باید قدرت مکش دود و گاز در دودکش را بررسی کنید و از اطمینان حاصل کنید که گازها به خوبی از طریق دودکش خارج می‌شوند. به عبارت دیگر، دودکش در زمان استفاده از بخاری نباید سرد باشد.

برای انجام این بررسی، می‌توانید با استفاده از پنبه‌ای که به الکل یا نفت آغشته شده است، شعله‌ای ایجاد کنید و آن را درون محفظه‌ای که به دودکش متصل است قرار دهید. اگر دودکش توانایی خروج تمام دود ایجاد شده از شعله را از درون محفظه احتراق بخاری داشته باشد، به معنای داشتن قدرت مکش کافی برای انجام این کار است.

استفاده از کلاهک H 

وجود سردی در لوله بخاری نشانگر نصب نادرست و غیراستاندارد دودکش است. سرد بودن لوله بخاری به این دلیل است که گازهای سمی از احتراق به جای خروج از دودکش، در داخل واحد حفظ می‌شوند. بر اساس تحقیقات و آزمایشات انجام شده، استفاده از یک کاپ H بر روی خروجی دودکش (در صورتی که دودکش داخلی خاصی نداشته باشد) یکی از راه‌حل‌های مشکل و نکات ایمنی در نصب بخاری‌های گازی است که دود را به طور کامل به محیط خارجی منتقل می‌کند. توجه کنید که کاپ H باید حداقل ۶۰ سانتی‌متر بالاتر از لوله دودکش نصب شود.

 

لوله دودکش نباید از پنجره یا دیوار جانبی خارج شود

لوله دودکش باید از پنجره یا دیوار جانبی خارج نشود. در واقع، لوله‌های دودکش نباید از اینجا خارج شوند، زیرا در این صورت تهویه به صورت کامل انجام نمی‌شود. با این حال، در صورت لزوم و با رعایت شرایط زیر، می‌توانید موقتاً این کار را انجام دهید:

 

1. ایجاد دریچه هوا ثابت در زیر درب‌ها برای تهویه مناسب.

2. استفاده از کلاهک در خروجی و انتهای دودکش به گونه‌ای که جریان باد نتواند گازهای احتراق را به سمت داخل برگرداند.

3. اطمینان حاصل کردن از داغ بودن لوله دودکش برای خروج گازهای حاصل از احتراق.

4. نصب سنسور هشداردهنده گاز منواکسیدکربن.

5. شیب لوله‌های افقی دودکش باید به سمت بالا باشد و برای هر متر افقی، حداقل سه متر لوله عمودی برای دودکش در نظر گرفته شود.

6. استفاده نکردن از زانوهای کوتاه و خم‌های تند و با زاویه کمتر از 90 درجه.

 

عدم استفاده از دودکش مشترک:

 

 

- استفاده از دودکش مشترک در سیستم های گازسوزی که برای احتراق خود به اکسیژن خارجی نیاز دارند، توصیه نمی‌شود. در این حالت، فشار درون دودکش مشترک به تدریج کاهش می‌یابد و با افزایش قطر دودکش مشترک و توان منابع حرارتی، فشار افزوده می‌شود. اما این امر می‌تواند به افت فشار در مکش دود منجر شود که تأثیر منفی بر عملکرد سیستم دارد.

 

- استفاده از دودکش مستقل برای هر وسیله گازسوز و همچنین اتصال دودکش مشترک بین وسایل گازسوز با فن به وسایل گازسوز بدون فن (و بالعکس)، غیرمجاز است و توصیه نمی‌شود.

 

عدم قرار دادن دودکش در داخل سطل آب:

 

- یکی از کارهای بی‌ربط و غیرموثر در نصب بخاری گازی، قرار دادن انتهای دودکش در داخل سطل آب است. گازهای دی‌اکسیدکربن و مونواکسیدکربن در آب جذب یا حل نمی‌شوند. این عمل باعث انتشار گازهای مرگ‌آور در محیط می‌شود و می‌تواند منجر به گازگرفتگی و در برخی موارد حتی مرگ افراد شود. بنابراین، استفاده از سطل آب برای قرار دادن دودکش توصیه نمی‌شود.

 

 

عدم استفاده از لوله‌های آکاردئونی:

 

استفاده از لوله‌های آکاردئونی در دودکش‌ها توصیه نمی‌شود. زیرا این لوله‌ها به دلیل عدم وجود قطعات اتصال، ممکن است در محل اتصال هوابندی شوند و با توجه به وزن بالایشان، احتمال خروج از محل اتصال به دهانه دودکش یا ایجاد پیچ و خم نیز وجود دارد. این موضوع باعث ورود گازهای مضر ناشی از احتراق به محیط می‌شود. علاوه بر این، به دلیل استحکام پایین بدنه لوله‌های آکاردئونی، دودکش ممکن است پس از مدتی سوراخ شود به دلیل تأثیر حرارت و رطوبت درون دودکش. همچنین، افت فشار در لوله‌های آکاردئونی بالاست و تأثیر منفی بر مکش دود دارد.

 

عدم استفاده از درز انقطاع برای خروج لوله‌های دودکش:

 

براساس مقررات ملی ساختمان، باید در ساختمان‌ها فاصله حداقل 20 سانتی‌متری بین دودکش و تیر پیرامونی (دیوار یا روی دیوار) رعایت شود. عبور دودکش از درز انقطاع (فاصله بین دو ساختمان مجاور) مجاز نیست.

 

عدم استفاده از دودکش شومینه بجای دودکش بخاری:

 

توصیه می‌شود از دودکش شومینه به جای دودکش بخاری استفاده نکنید، مگر اینکه شرایط زیر رعایت شود:

 

1. نصب اصولی دودکش و هدایت مستقیم آن تا پشت بام.

2. هوابندی محل ورود دودکش بخاری به شومینه.

3. رعایت شیب رو به بالا در زانویی و لوله دودکش.

4. عدم استفاده از شومینه مربوطه.

5. نصب سنسور هشدار دهنده گاز مونواکسید کربن در محیط.

 

رعایت استاندارد طول شیلنگ گاز و ارتفاع لوله بخاری:

طول شیلنگ گاز نباید بیش از 120 سانتی‌متر باشد و باید از شیلنگ‌های استاندارد استفاده شود. همچنین، نباید از بست‌های غیراستاندارد یا سیم مفتول برای اتصال استفاده شود. هر بخاری زمینی نیز باید فاصله 45 سانتی‌متری از اشیاء دیگر در ساختمان را رعایت کند.