اگر شمعک آبگرمکن مخزنی (ایستاده) روشن نمیماند، کل سیستم گرمایش آب خانه شما از کار میافتد! این قطعه کوچک اما حیاتی، مسئول روشن کردن مشعل اصلی است و خرابی آن به معنای توقف کامل عملکرد آبگرمکن میباشد.
در این راهنما به شایع‌ترین دلایل روشن نماندن شمعک می‌پردازیم:
خرابی ترموکوپل و علائم آن
مشکلات بوبین و تست سلامت
گرفتگی دودکش و تأثیر آن بر شمعک
ایرادات فنی دیگر مانند نازل مسدود شده
همراه با راهکارهای گام‌به‌گام برای تشخیص و رفع مشکل بدون نیاز به برق، تا پایان این راهنمای کاربردی با ما همراه باشید.
مشعل و شمعک آبگرمکن مخزنی (منبع: نوژا سرویس)
❝
«تنظیم دقیق شعله شمعک در آبگرمکن‌های مخزنی یکی از حیاتی‌ترین مراحل سرویس است. شعله باید به اندازه‌ای باشد که تمام بخش‌های ترموکوپل را بپوشاند، در غیر این‌صورت حتی با وجود سالم بودن قطعات، شمعک خاموش می‌شود.»
۱دور بودن سر ترموکوپل از شعله فاصله زیاد بین ترموکوپل و شعله شمعک، مانع گرم‌شدن کافی آن می‌شود. این مشکل با تنظیم موقعیت ترموکوپل قابل حل است.
۲خرابی ترموکوپل تولید نکردن جریان برق لازم به‌دلیل:
سوختگی یا اکسید شدن سر ترموکوپل
دوده‌گرفتن سطح و عدم انتقال حرارت
۳شل شدن اتصال ترموکوپل به بوبین
قطع ارتباط الکتریکی بین این دو قطعه که با سفت کردن پیچ اتصال برطرف می‌شود.
۴خرابی بوبین عدم ایجاد میدان مغناطیسی لازم برای باز نگه‌داشتن شیر گاز، حتی با سالم‌بودن ترموکوپل.
۵ایراد در خود بوبین نقص داخلی یا فرسودگی که نیاز به تعویض بوبین دارد.
محل قرارگیری ترموکوپل و شمعک در آبگرمکن مخزنی
نکته فنی: در بیش از ۷۰% موارد، مشکل روشن نماندن شمعک آبگرمکن‌های مخزنی مربوط به ترموکوپل یا تنظیم آن است. برای تشخیص دقیق‌تر، راهنمای تخصصی تشخیص و تعمیر را مطالعه کنید.
#
سایر علل رایج روشن نماندن شمعک از نگاه تعمیرکاران
گرفتگی نازل شمعک تجمع گردوغبار یا رسوب در نازل، خروج گاز را کاهش داده و باعث ضعیف شدن شعله یا خاموشی کامل می‌شود.
سوختن سنسور جوش قطع ناخواسته جریان گاز حتی در شرایط عادی که معمولاً نیاز به تعویض سنسور دارد.
گرفتگی دودکش سنسور ایمنی دستگاه را فعال کرده و به‌طور خودکار جریان گاز را قطع می‌کند.
نشت گاز یا فشار پایین گاز کاهش سوخت رسانی به شمعک که ممکن است به دلیل مشکل در لوله‌کشی یا رگلاتور باشد.
بررسی گرفتگی نازل شمعک در آبگرمکن مخزنی
جدول راهنمای سریع تشخیص علت روشن نماندن شمعک
علامت مشکل
علت احتمالی
شمعک پس از ۱-۲ دقیقه خاموش می‌شود
خرابی ترموکوپل یا بوبین
شعله شمعک ضعیف است
گرفتگی نازل یا کمبود گاز
دستگاه بوی گاز می‌دهد
نشت گاز یا تنظیم نادرست شیر پروانه‌ای
صدای تق تق هنگام روشن شدن
مشکل در جرقه زن یا الکترودها
!هشدار ایمنی: در صورت مشاهده بوی گاز یا نشت گاز، فوراً شیر اصلی گاز را بسته و با تعمیرکار متخصص تماس بگیرید. راهنمای کامل تشخیص و رفع مشکل
#
راهکارهای فوری رفع مشکل روشن نماندن شمعک آبگرمکن
▪️ راهکارهای خرابی ترموکوپل
بررسی ظاهری: سر ترموکوپل باید کاملاً در تماس با شعله باشد. اگر سیاه‌شدگی یا شکستگی دارد، تعویض شود.
تمیزکردن دوده: با یک برس نرم سطح آن را پاک کنید (از وسایل سخت استفاده نکنید!).
تنظیم فاصله: فاصله بین سر ترموکوپل و شمعک باید حدود 1-1.5 سانتیمتر باشد.
▪️ تست سلامت بوبین
سر ترموکوپل را با فندک به مدت 30 ثانیه گرم کنید.
شیر گاز اصلی را فشار داده و ۲ دقیقه نگه دارید.
اگر پس از رها کردن، صدای "ترق" شنیدید، بوبین سالم است.
در صورت عدم شنیدن صدا، بوبین خراب است و نیاز به تعویض دارد.
▪️ رفع گرفتگی نازل شمعک
نازل را با آچار مناسب باز کنید.
با سوزن مخصوص (نه وسایل تیز معمولی!) سوراخ نازل را تمیز کنید.
از فوت کردن در مسیر گاز برای خروج ذرات استفاده کنید.
▪️ تشخیص سوختن سنسور جوش
دو سیم متصل به سنسور جوش را از پایه‌ها جدا کنید.
شمعک را روشن کنید.
اگر شمعک روشن ماند، سنسور معیوب است و باید تعویض شود.
⚠️ هشدارهای ایمنی حیاتی
برای بررسی نشت گاز حتماً از متخصص کمک بگیرید - خطر انفجار وجود دارد!
تمیزکردن دودکش باید سالانه توسط سرویس‌کار انجام شود.
قبل از هرگونه تعمیر، شیر اصلی گاز را ببندید.
از تماس مستقیم پوست با ترموکوپل داغ خودداری کنید.
مراحل تست سلامت بوبین و ترموکوپل در آبگرمکن مخزنی
★ راهنمای تخصصی تنظیم شمعک
تنظیم دقیق شعله شمعک برای عملکرد صحیح آبگرمکن ضروری است. برای یادگیری اصول تنظیم حرفه‌ای:
▼ چرا آبگرمکن مخزنی بعد از چند دقیقه خاموش می‌شود؟
علت معمولاً خرابی ترموکوپل، گرفتگی دودکش، یا کمبود اکسیژن در محیط است. همچنین ممکن است مشکل از سنسور جوش یا گرفتگی نازل باشد.
▼ از کجا بفهمیم ترموستات خراب است؟
اگر آب بیش از حد داغ می‌شود یا دستگاه اصلاً خاموش نمی‌شود، احتمالاً ترموستات معیوب است. همچنین اگر آب به دمای تنظیم شده نمی‌رسد یا دستگاه بی‌موقع خاموش می‌شود، باید ترموستات بررسی شود.
▼ چرا مشعل آبگرمکن مخزنی روشن نمی‌شود؟
به‌دلیل خاموش‌بودن شمعک، گرفتگی مسیر گاز، یا خرابی شیر مغناطیسی. همچنین ممکن است مشکل از جرقه‌زن یا قطع گاز باشد.
▼ بوبین آبگرمکن مخزنی کجاست؟
بوبین معمولاً پشت شیر گاز و متصل به ترموکوپل قرار دارد. برای دسترسی به آن باید پوشش آبگرمکن را باز کنید و در نزدیکی شیر گاز اصلی به دنبال یک قطعه سیلندری شکل با سیم‌های متصل باشید.
▼ چرا آبگرمکن مخزنی خاموش نمی‌شود؟
ممکن است ترموستات روی دمای بسیار بالا تنظیم شده یا حسگر دما خراب باشد. همچنین ممکن است شیر گاز در حالت باز قفل شده باشد.
نمای داخلی آبگرمکن مخزنی و محل قرارگیری قطعات حیاتی
چه زمانی باید برای تعمیر آبگرمکن به متخصص مراجعه کرد؟
اگر پس از بررسی تمام راهکارهای فوق، مشکل روشن نماندن شمعک برطرف نشد
در صورت مشاهده بو دادن گاز یا نشت گاز (خطر انفجار!)
برای تعویض قطعات حساس مثل بوبین، سنسور جوش، یا ترموکوپل
برای انجام سرویس دوره‌ای سالانه توسط تکنسین متخصص
✵ نکته پایانی حیاتی
بیش از ۸۰٪ مشکلات روشن نماندن شمعک با تمیزکردن نازل، تنظیم ترموکوپل، یا تعویض ترموکوپل حل می‌شود. اما برای ایمنی بیشتر، در صورت شک به خرابی قطعات حساس، حتماً از متخصص کمک بگیرید.
سرویس دوره‌ای آبگرمکن توسط متخصصین نوژا سرویس
✅
جمع‌بندی نهایی
علت روشن نماندن شمعک آبگرمکن مخزنی معمولاً مشکلات مکانیکی ساده است، اما بی‌توجهی به آن ممکن است به خطرات جدی منجر شود! با پیگیری راه‌حل‌های فوق، دستگاه را به‌سرعت به چرخه کار بازگردانید. در صورت نیاز به خدمات تخصصی، همکاران ما آماده کمک هستند.
برای درک دلیل خاموش ماندن شمعک آبگرمکن ایستاده، نخست باید با نحوه عملکرد آن آشنا شویم.
نحوه کار شمعک آبگرمکن
در آبگرمکن‌های دارای پیلوت، شمعک باید به طور مداوم روشن بماند تا با ورود گاز، مشعل فعال شود. طراحی شمعک به گونه‌ای است که شعله آن به سه سمت هدایت می‌شود: به سمت ترموکوپل، مشعل و جرقه‌زن. شعله‌ای که به سمت ترموکوپل می‌رود، باعث گرم شدن سر ترموکوپل می‌شود.
شیر مغناطیسی نیز نقش مهمی در این فرآیند دارد و اطمینان می‌دهد که منفذ گاز خروجی در رگولاتور باز بماند و گاز به سمت شمعک هدایت شود. برای جلوگیری از مسدود شدن مسیر گاز به شمعک، یک صافی در طول مسیر نصب می‌شود.
تمام این اجزا به همراه سیستم‌های ایمنی و سنسورها، عملکرد شمعک را به دقت کنترل می‌کنند. خاموش شدن شمعک آبگرمکن‌های دیواری، ایستاده یا زمینی می‌تواند به دلایل مختلفی باشد که در بخش‌های بعدی بیشتر به آنها خواهیم پرداخت.
با درک این نکات، می‌توانیم به راحتی مشکلات مربوط به شمعک آبگرمکن را شناسایی و حل کنیم.
علت روشن نماندن شمعک آبگرمکن زمینی
1- دور بودن سر ترموکوبل از آتش شمعک
شل شدن پایه نگهدارنده ترموکوپل روی پیلوت به گونه‌ای که ترموکوپل در محل مناسبی قرار نگیرد و آتش شمعک به آن نرسد.
ترموکوپل بر روی یک پایه نگهدارنده قرار می‌گیرد تا در معرض شعله شمعک قرار بگیرد. این پایه با پیچی به بدنه مشعل آبگرمکن متصل می‌شود.
اگر این پایه به دلیل لرزش‌ها و ارتعاشات یا فرسودگی، شل شده و ترموکوپل دیگر در فاصله مناسبی نسبت به شعله شمعک قرار نمی‌گیرد.
این امر باعث می‌شود حرارت شعله به سر ترموکوپل نرسد و آن را روشن نگه ندارد. در نتیجه شمعک خاموش می‌شود.
با تعویض پایه نگهدارنده یا سفت کردن پیچ آن، این مشکل قابل رفع است.
2- ایراد در خود ترموکوپل به طوری که جریان برق لازم را تولید نکند.
دلیل دوم روشن نماندن شمعک مربوط به ایراد در خود ترموکوپل است.
ترموکوپل قطعه‌ای الکترونیکی است که وظیفه تشخیص تغییر دما و تولید جریان برق را دارد.
اگر سیم‌پیچ یا قطعات الکترونیکی ترموکوپل دچار نقص فنی شود، ترموکوپل قادر به تولید جریان برق الزم برای روشن نگه داشتن شمعک نخواهد بود.
حتی اگر شعله آتش شمعک به سر ترموکوپل برسد، اما ترموکوپل به دلیل ایراد داخلی، جریان برق لازم را تولید نمی‌کند و شمعک خاموش می‌شود.
3- دوده گرفتن و کثیف شدن سر ترموکوپل که مانع انتقال حرارت می‌شود.
دلیل سوم روشن نماندن شمعک مربوط به دوده‌گیری سر ترموکوپل است.
سر ترموکوپل باید در معرض شعله آتش شمعک قرار گیرد تا حرارت الزم را جهت تولید جریان برق دریافت کند.
اما اگر سر ترموکوپل به مرور زمان دچار تجمع ذرات دوده و گرد و غبار شود، این لایه دوده مانند یک پوشش عایق ایفای نقش می‌کند.
به این معنا که حرارت شعله آتش نمی‌تواند به خوبی به سر ترموکوپل برسد و آن را گرم کند. در نتیجه ترموکوپل جریان الکتریکی لازم را تولید نمی‌کند و شمعک خاموش می‌شود.
پس باید ترموکوپل را تمیز کرد.
4- شل شدن پیچ اتصال ترموکوپل به بوبین که ارتباط آنها را قطع می‌کند.
دلیل چهارم روشن نماندن شمعک مربوط به شل شدن پیچ اتصال ترموکوپل به بوبین است.
ترموکوپل به بوبین متصل می‌شود تا بوبین به کمک جریان برق تولید شده توسط ترموکوپل، مدار مغناطیسی لازم را برای انتقال گاز فراهم آورد.
اگر پیچ اتصال ترموکوپل و بوبین شل شود، جریان الکتریکی تولید شده توسط ترموکوپل به بوبین نمی‌رسد.
در این صورت بوبین نمی‌تواند مدار مغناطیسی لازم را برقرار کند و گاز به سمت شمعک هدایت نمی‌شود. در نتیجه شمعک خاموش می‌ماند.
پس باید پیچ اتصال ترموکوپل و بوبین را سفت کرد.
5- ایراد بوبین
دلیل آخر روشن نماندن شمعک مربوط به ایراد در خود بوبین است.
بوبین قطعه‌ای الکترومغناطیسی است که وظیفه ایجاد میدان مغناطیسی برای هدایت گاز را به شمعک بر عهده دارد.
اگر بوبین دچار نقص فنی مثل خرابی سیم پیچ‌ها یا هسته مغناطیسی‌اش شود، دیگر قادر به ایجاد میدان مغناطیسی مورد نیاز برای انتقال گاز نخواهد بود.
در این صورت حتی اگر ترموکوپل بتواند جریان الکتریکی تولید کند، بوبین نمی‌تواند عملکرد مورد انتظار خود را انجام دهد و گاز به سمت شمعک هدایت نمی‌شود. پس شمعک خاموش می‌ماند.
