نحوه تزریق انسولین و مراقبت های لازم

 

بیماری دیابت به عنوان یک بیماری مزمن که نیازمند مدیریت و درمان طولانی مدت است، نیازمند تزریق انسولین به صورت منظم است. انسولین یکی از داروهای ضروری برای کنترل وضعیت خونی در بیماران دیابتی است. با توجه به اینکه تزریق انسولین یک فعالیت روزانه است، یادگیری روش صحیح تزریق بسیار حیاتی برای کنترل بیماری و جلوگیری از بروز عوارض ناشی از آن است. 

 

در این مقاله، به بررسی مهمترین نکات مرتبط با روش‌های تزریق انسولین، محل‌های مناسب برای تزریق و نحوه‌ی اصولی و بی‌خطر تزریق انسولین می‌پردازیم. هدف از ارائه این اطلاعات، کمک به آموزش بیماران دیابتی و خانواده‌های آنان برای انجام صحیح تزریق و کنترل بهتر بیماری است.

محل تزریق انسولین

 

شکم:

شکم بهترین محل برای تزریق انسولین محسوب می‌شود. این محل دارای بافت چربی بیشتری است که تزریق در آن بسیار کم‌دردتر انجام می‌گیرد. بافت چربی شکم باعث می‌شود تا مایع انسولین به آرامی و طی مدت زمان بیشتری جذب بافت‌ها شود. 

 

بازو: 

بازو نیز از محل‌های مناسب برای تزریق انسولین به شمار می‌رود. بخش بالایی داخلی بازو کم‌دردترین نقطه برای تزریق است. البته بازو دارای بافت چربی کمتری نسبت به شکم است پس جذب دارو در آن سریع‌تر صورت می‌گیرد.

 

ران:

بخش‌های بالایی و داخلی ران نیز می‌تواند محل تزریق باشد. اما باید توجه داشت که در این ناحیه عضلات بیشتر هستند و تزریق ممکن است دردناک‌تر باشد.

 

پشت:

بخش‌های بالایی پشت نیز از محل‌های مناسب برای تزریق انسولین محسوب می‌شود. البته در این ناحیه بافت چربی کمتری وجود دارد.

 

 

روش‌های تزریق  

 

تزریق با سرنگ:

یکی از روش‌های تزریق انسولین، استفاده از سرنگ انسولین است. در این روش باید سوزن را به سرنگ متصل کرد و مقدار مورد نیاز انسولین را از فلاسک به سرنگ منتقل نمود. سپس سوزن را به صورت عمودی وارد بافت زیرجلدی محل تزریق کرده و مایع را تزریق می‌کنند. 

 

تزریق با قلم انسولین:

روش دیگر تزریق با استفاده از قلم انسولین است که حاوی مقدار مورد نیاز انسولین در داخل خود است. در این روش با فشردن دکمه‌ای در قلم، مقدار مورد نظر به بدن تزریق می‌گردد. استفاده از قلم انسولین کم‌دردتر است و می‌تواند به آسانی حمل شود.

 

هر دو روش پس از یادگیری صحیح، ایمن و بدون عارضه هستند.

 

 

نکات مهم در تزریق

 

انتخاب سوزن مناسب:

سایز و نوع سوزن باید مناسب بدن و سن بیمار باشد. سوزن‌های نازک‌تر و کوتاه‌تر درد کمتری ایجاد می‌کنند.

 

تمیز نگه داشتن محل تزریق: 

باید پیش از تزریق محل را با الکل ضدعفونی کرد تا احتمال عفونت کاهش یابد.

 

رعایت فاصله بین تزریق‌ها:

در هر محل حداکثر 2 تزریق در روز انجام شود و بعد از آن باید محل جدیدی انتخاب شود.

 

تغییر محل تزریق:

برای جلوگیری از خشک شدن یا تپش عضلات، باید محل تزریق را هر زمان تغییر داد.

 

نگه داشتن تزریق به مدت 5 ثانیه:  

بعد از تزریق باید 5 ثانیه سوزن را در جایگاه خود نگه داشت تا تمام مایع وارد بدن شود.

 

پس از تزریق انسولین 

 

نکات غذایی و تغذیه بعد از تزریق انسولین:

 

پس از تزریق انسولین بلافاصله باید غذا مصرف شود تا انسولین مؤثر باشد. در غیر این صورت هیپوگلیسمی ایجاد می‌شود.

 

نکات ورزشی در رابطه با تزریق انسولین:

 

اگر قصد ورزش دارید، انسولین را حداقل نیم ساعت قبل مصرف کنید. در غیر این صورت ممکن است قند خون کاهش پیدا کند.

 

کنترل قند خون 

پس از غذا و تزریق باید قند خون کنترل شود تا میزان اثر انسولین مشخص شود.

 

نکات بهداشتی: 

بعد از تزریق محل را با الکل ضدعفونی کنید و دفع سرنگ یا سوزن را به صورت صحیح انجام دهید.

 

مراقبت از زخم و خون‌ریزی:

اگر زخمی به وجود آمد آن را تمیز و پانسمان کنید. در صورت خون‌ریزی زیاد به محل زخم فشار آورده و کمک بگیرید.

 

 

نتیجه گیری

 

به طور کلی می توان نتیجه گرفت که تزریق صحیح و مرتب انسولین یکی از ضروریات کنترل بیماری دیابت است. رعایت نکاتی مانند انتخاب محل مناسب برای تزریق، استفاده از روش مناسب تزریق، توجه به جزییات و نکات بهداشتی پس از تزریق می تواند از بروز عوارض ناشی از تزریق جلوگیری کند. 

 

همچنین تغییر منظم محل تزریق و رعایت دستورالعمل های پزشک در مورد مصرف غذا و ورزش پس از تزریق موجب کنترل بهتر قند خون خواهد شد. با درک صحیح از روش تزریق و پیروی از آن، بیماران می توانند زندگی کیفی تری داشته باشند. در نهایت باید تاکید کرد که تزریق انسولین برای دیابتی ها حیاتی است.