نوشته شده توسط بردیا آروین در تاریخ 1403/04/25 در دسته بندی پزشکی و پیراپزشکی
نوشته شده توسط بردیا آروین در تاریخ 1403/04/25 در دسته بندی پزشکی و پیراپزشکی
آبله مرغان یک بیماری ویروسی حاد است که عامل آن ویروس واریسلا زوستر میباشد. علائم آن شامل تب، خستگی، بدندرد و بروز طاعونکهای خارشدار قرمز رنگ میباشد که ابتدا در بدن و سپس صورت ظاهر میشوند. انتقال بیماری از طریق تماس با بیمار انجام میگیرد. گروههای مستعد شامل افرادی با سیستم ایمنی ضعیف هستند. درمان آن شامل رعایت بهداشت، مصرف داروهای ضدالتهاب و خارشزدا و واکسیناسیون است.
علائم اصلی آبله مرغان عبارت است از:
- تب: اغلب بیماران مبتلا به آبله مرغان دارای تب ملایم 38-39 درجه میباشند.
- بدن درد و خستگی: درد و سوزش در بدن به خصوص در نواحی گردن، ستون فقرات و مفاصل استخوانی.
- بثورات پوستی: بیشترین و مشخصترین علامت آبله مرغان ایجاد بثورات قرمز رنگ، خارشدار و کوچک تاولمانند است که ابتدا در سطح بدن و سپس صورت ظاهر میشوند.
- خارش: بیشتر بیماران شدیدترین علامت را خارش در نواحی بثورات میدانند که میتواند باعث بروز عفونت ثانویه شود.
- تبخال های دهانی: در برخی موارد بثورات در دهان، لبها و گلو نیز بروز میکند که میتواند بلع غذا یا نوشیدن مایعات را مشکل نماید.
- عامل بیماریزا: آبله مرغان توسط ویروس واریسلا زوستر ایجاد میشود که از طریق تماس با بیمار انتقال مییابد.
- انتقال بیماری: ویروس به سادگی از طریق ذرات معلق در هوای تنفسی که بیمار تنفس میکند یا از طریق تماس با بثورات پوستی به دیگران منتقل میشود.
- دوره نهفتگی: بیشتر موارد منتقل شدن بیماری از ۱-۲ روز قبل تا ۵ روز بعد از بروز طاعونک است.
- سن: اکثر افراد در سنین کمتر از ۱۴ سال آبله مرغان را طی میکنند. در غیر این صورت سیستم ایمنی قویتر است.
- تضعیف ایمنی: افرادی با سیستم ایمنی ضعیف مانند بیماران سرطانی در معرض خطر بیشتری هستند.
برخی از گروههای جمعیت بیشتر در معرض خطر ابتلا به آبله مرغان هستند. این گروهها عبارتند از:
- کودکان زیر یک سال: در این سن سیستم ایمونولوژیک بدن هنوز کاملا تکامل نیافته است.
- افراد مبتلا به سرطان و بیماریهای مزمن: داروها و بیماری موجب تضعیف سیستم ایمنی میشوند.
- بیماران مبتلا به ویروس اچآیوی/ایدز: شدت بیماری بالاتر خواهد بود.
- بیمارانی که داروهای ایمنو ساپرسان را مصرف میکنند.
- بیماران کلیوی یا دیالیزی: سطح پایین ایمنی در اثر بیماری.
- بارداران: ممکن است موجب سقط جنین شود.
4. دوره نهفتگی آبله مرغان
دوره نهفتگی آبله مرغان به مدت زمانی گفته میشود که شخص مبتلا قادر به انتقال بیماری به سایر افراد است.
- شروع دوره نهفتگی: از ۱۸ تا ۲۴ ساعت قبل از شروع طاعونکهای پوستی.
- طول دوره نهفتگی: بین ۵ تا ۲۱ روز با میانگین ۱۴-۱۶ روز.
- پایان دوره نهفتگی: وقتی طاعونکهای پوستی خشک و پوسته میشوند که معمولاً ۵ تا ۶ روز پس از بروز طاعونکهاست.
- محدوده نهفتگی: بیشتر موارد منتقل شدن بیماری از ۲ روز قبل تا ۴ روز بعد از بروز طاعونک میباشد.
درمان آبله مرغان عمدتاً شامل:
- استفاده از لوسیونهای خاکرس یا گلاب برای کاهش خارش.
- حمامهای نرمکننده با آب لوده یا آب اشباع شده با آرد یا بیکینگ سودا.
- داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن.
- داروهای ضدهیستامین برای خارش.
- داروهای ضدویروس مثل آسیکلوویر برای حالتهای شدید.
- مصرف مایعات و غذاهای نرم و سبک به منظور جلوگیری از تحریک.
- محدود کردن مصرف چربی، نمک و فراوردههای تند.
راهکارهای پیشگیری از آبله مرغان شامل موارد زیر است:
- واکسیناسیون: تزریق واکسن آبله مرغان برای کودکان و بزرگسالانی که به دلیلی واکسینه نشدهاند.
- جلوگیری از تماس با بیماران: تماس فیزیکی و نزدیکی با افراد مبتلا توصیه نمیشود.
- رعایت بهداشت فردی: شستوشوی دستها با صابون قبل و بعد از تماس با بیمار.
- عدم بازدید از مراکز درمانی: بیماران آبله مرغان نباید از بیمارستانها و کلینیکها دیدن کنند.
- شناسایی افراد در معرض خطر: افرادی مثل ایمونوکامپرومایز.
- درمان زودهنگام بیماران: برای کاهش خطر انتقال بیماری.
در برخی موارد بیماری آبله مرغان میتواند عوارضی را به همراه داشته باشد:
- عفونتهای ثانویه پوستی مانند آبسه.
- التهاب ریه، مثانه یا عفونتهای دستگاه تنفسی در افرادی با سیستم ایمنی ضعیف.
- عفونتهای چشمی مانند کراتوکنژکتیویت.
- التهاب مفاصل.
- خارش مزمن پوستی.
- علائم جانبی شدید پوستی در بزرگسالان.
- آب مروارید در زنان باردار مبتلا.
- مشکلات عصبی مثل آنسفالیت در افراد ضعیف ایمنی.
- عفونتهای خونی مانند سپسیس در موارد نادر.
- عامل بیماریزا: آبله مرغان توسط ویروس واریسلا زوستر و آبله توسط ویروس واریسلا ایجاد میشود.
- شدت بیماری: آبله خطرناکتر و شایعتر است و میتواند منجر به کوری و مرگ شود.
- دوره نهفتگی: دوره نهفتگی آبله مرغان کوتاهتر (5-21 روز) است در مقایسه با آبله (7-21 روز).
- عوارض: آبله مرغان در بیشتر موارد بیخطر است اما آبله میتواند عوارض جدی مانند کوری را به همراه داشته باشد.
- تشخیص: شناسایی آبله که بر اساس علائم بالینی است دشوارتر از آبله مرغان است.
- واکسن: واکسن آبله اجباری است اما واکسن آبله مرغان تنها توصیه میشود.
بهترین راههای درمان آبله مرغان به طور خلاصه عبارتند از:
- استفاده از لوسیون کالامین برای کاهش خارش و آرامش پوست. کالامین موجب خنکی و آرامش موقتی پوست میشود.
- حمام با آب لوده یا آبی که مقداری آرد یا گلاب به آن اضافه شده است برای تسکین خارش مفید است.
- مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن یا آسپرین برای تسکین درد و تب.
- مصرف داروهای ضدهیستامین مانند دیفن هیدرامین برای کنترل خارش.
- مراقبت از بثورات جلوگیری از عفونت و التهاب بادادن آنتی بیوتیک توصیه نمی شود مگر اینکه پزشک تجویز کند.
همچنین سریعترین راه درمان دارویی ویروسی استفاده از داروهای ضدویروسی مانند آسیکلوویر میباشد که باید حداکثر ظرف 24 ساعت اول بیماری مصرف شود.
- سیستم ایمنی بدن: وقتی سیستم ایمنی مقاومت طبیعی خود را علیه ویروس کسب می کند، ویروس را از بین می برد.
- داروهای ضدویروسی: مانند آسیکلوویر که در درمان آبله مرغان مورد استفاده قرار می گیرد و موجب کاهش بار ویروسی و سریع تر خاتمه یافتن علائم می شود.
- واکسن آبله مرغان: واکسن ایمن سازی طبیعی علیه ویروس واریسلا زوستر انجام می دهد تا ویروس را از بین ببرد.
در کل باید گفت ویروس آبله مرغان توسط سیستم دفاعی بدن، داروهای ضد ویروسی یا ایمنی طبیعی پس از واکسیناسیون از بین می رود.
- مرحله نهفتگی بیماری حدود ۱ تا ۲ روز طول میکشد.
- بعد از آن، در حدود ۲ تا ۴ روز بثورات پوستی ظاهر میشوند.
- بثورات طی ۵ تا ۶ روز به بلوغ میرسند و شروع به خشک شدن میکنند.
- معمولاً تمام بثورات ظرف یک تا دو هفته از بین میروند.
- در صورت برطرف نشدن علائم باید پزشک را مشورت کرد.
- لوسیون کالمین بر روی محلهای خارشدار قرار داده شود. لوسیون کالمین خارش ناشی از آبله را کاهش میدهد.
- حمام با افزودن آرد برنج یا سدیم بیکربنات. حمامهای لطیف با این مواد میتواند خارش را کاهش دهد.
- استفاده از آنتی هیستامین مانند دیفن هیدرامین برای کنترل خارش.
- مصرف پاراستامول برای کاهش تب.
- رعایت رژیم غذایی ملایم و نرم برای بیمارانی که زخمهای آبله در دهان دارند.
- استراحت کافی و جلوگیری از خاراندن قرصهای آبله تا زمانی که کاملا خشک شوند.
در موارد شدیدتر ممکن است پزشک داروهای ضدویروسی تجویز کند تا بیماری کنترل شود.
- غذاهای تند و اسپایسی مانند فلفلهای قرمز و سیاه و سسهای تند. این غذاها ممکن است خارش و التهاب پوست را تشدید کنند.
- مواد حاوی نمک مانند سسهای نمکدار. نمک میتواند خشکی پوست و خارش را افزایش دهد.
- مصرف غذاهای اسیدی مانند سبزیجات ترشیای (مثل کرفس و ترشی سبزیجات) که میتوانند باعث التهاب پوست شوند.
- آسپرین و داروهای حاوی آن مانند مسکنهای معمولی کودکان باید استفاده نشوند زیرا ممکن است باعث بروز بیماری ریه سیاه در این بیماران شوند.
- غذاهای تند فلفلی و غذاهای حاوی ادویه تند مانند فلفل تند و هل در این دوران توصیه نمیشوند.
بهتر است بیمار غذاهای ملایم، نرم، گوشت پخته و مایعات فراوان مصرف کند.
- آب: آب ساده بهترین نوشیدنی برای تامین مایعات بدن است.
- آب میوههای مانند آب سیب، انبه و توت فرنگی: غنی از ویتامین C و ضدعفونیکنندهاند.
- آب زردآلو: به دلیل داشتن ویتامین C و ضدالتهاب بودن مناسب است.
- چای سبز: دارای آنتیاکسیدان و ضدالتهاب است.
- دمنوشهای گیاهی مثل دمنوش زنجبیل: کمک به کاهش خارش و التهاب میکنند.
- آب نارگیل: به دلیل داشتن الکترولیتها مناسب است.
بهتر است از نوشیدنیهای شیرین، گازدار و حاوی کافئین پرهیز شود تا علائم آبله مرغان تشدید نشوند.
- سوپ مایع و گوشتی مانند سوپ جو و گوشت یا مرغ که بافت نرمی دارند.
- سبزیجات ملایم مانند هویج، سیبزمینی، عدس، اسفناج که باعث تقویت دستگاه ایمنی بدن میشوند.
- میوههای مثل موز، انبه و توت که سرشار از مواد معدنی و ویتامینها هستند.
- شیر و فراوردههای لبنی نرم مانند ماست و کشک.
- زنجبیل، عسل و سیر که خواص ضدالتهابی و ضدعفونیکننده دارند.
بهتر است از خوردن غذاهای تند، چرب و دارای ادویه زیاد پرهیز شود تا التهاب افزایش نیابد. همچنین مصرف مایعات کافی بسیار ضروری است.
فواید آبله مرغان برای بزرگسالان عبارتند از:
- تقویت سیستم ایمنی بدن و جلوگیری از ابتلا به بیماریهای دیگر در آینده. زیرا وقتی سیستم ایمنی با ویروس آبله مرغان مواجه میشود، یاد میگیرد که چگونه با آن مقابله کند.
- کاهش خطر ابتلا به بیماریهایی مانند آبله، سرخک، سرماخوردگی و آنفلوآنزا.
- جلوگیری از ابتلای مجدد به خود آبله مرغان که در بزرگسالان میتواند شدیدتر باشد.
- احتمال کمتر مبتلایی به سرطان پوست و بهتر جویبار شدن بدن در برابر بیماریهای خطرناک.
البته برخی افراد مبتلا به بیماریهای مزمن عصبی یا پوستی ممکن است از عوارض جانبی بیشتری برخوردار باشند.